ایران در تولید طلای سفید دوباره خودکفا می‌شود؟ تا سال ۱۳۸۳ ایران در این زمینه تولید پنبه یا همان طلای سفید نه تنها خودکفا بود بلکه گاها آم را به سایر کشورها صادر نیز می ‌کرد. با این وجود اما از آن سال به بعد شرایط به نوعی رقم خورد که بخشی از پنبه مورد نیاز صنعت نساجی از طریق واردات تامین می شد و اکنون مقرر شده تا دباره در سال ۱۴۰۴ خودکفایی در این زمینه محقق شود.

به گزارش پایگاه خبری ندای البرز: الهام صادقی| واردات پنبه در بازه زمانی فروردین ماه تا پایان مردادماه سال جاری با کاهش ۱۵ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل مواجه شده است، آنچه که به نظر می‌رسد در راستای کم شدن وابستگی به واردات و کاهش دلنگرانی های پنبه کاران در زمینه میزان بالای واردات این محصول شکل اجرایی به خود گرفته است.

در این خصوص البته ابراهیم هزارجریبی، مجری طرح پنبه وزارت جهاد کشاورزی بیان کرده است؛ برای تامین کافی این محصول خرید بالاتر از نرخ خرید تضمینی در بازار مدنظر بوده، ضمن اینکه در صورت نیاز دولت برای خرید ورود پیدا خواهد کرد.

رونق دوباره کشت پنبه در بسیاری از مناطق مستعد

به هر حال آمار و ارقام منتشر شده حکایت از این دارد که در سال گذشته ۲۵۰ هزار تن پنبه برداشت شده که این رقم در سال جاری رشد ۲۰ درصدی داشته و طبق پیش بینی ها به محدوده ۳۰۰ هزار تن برای امسال خواهد رسید.
موضوعی که نشان از رونق دوباره کشت پنبه در بسیاری از مناطق مستعد کشورمان دارد، به طور نمونه می‌توان به خراسان شمالی اشاره کرد، ضمن اینکه باید به خاطر داشت که طلای سفید بسترهایی را نیز برای رونق اقتصاد کشور و البته ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق مورد کشت فراهم می آورد.

خرید تضمینی و ترغیب پنبه کاران

اما اینکه این اقدام چگونه محقق خواهد شد موضوعی بوده که درباره آن باید گفت؛ جدا از مباحث مربوط به خرید تضمینی و ترغیب پنبه کاران به کشت این محصول از ایده‌های دیگری نیز در این زمینه بهر گرفته می‌شود.

به طور نمونه می‌توان به اظهارات فاطمه ستایش مهر، کارشناس مسئول پنبه سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی اشاره کرد که گفته است سطح زیر کشت مزارع پنبه استان ۱۰ هزار هکتار است، این در حالی بوده که در شیوه کشت مکانیزه و ردیفی که با دستگاه انجام می‌شود در هر یک هکتار ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بذر نیاز است، ولی طبق شیوه‌های سنتی بالغ بر ۵۰ کیلوگرم بذر در هر هکتار باید فراهم باشد که البته این روش از کشت نیز خود با خطاهایی همراه است.

تلاش برای خودکفایی در سال ۱۴۰۴

از این موضوع که بگذریم اما در این راستا اقدامات دیگری نیز موردتوجه بوده است، به طور نمونه می‌توان به تدوین برنامه‌ای اشاره کرد که در سال ۱۳۹۴ مدنظر قرار گرفته و یک افق ۱۰ساله را ترسیم کرده است، آنچه که در نهایت باید به خودکفایی در این زمینه منجر شود.

با این هدف و مطابق با هدفگذاری‌های صورت گرفته تلاش شده تا میزان تولید این محصول روند صعودی داشته باشد، تا به آنجا که متولیان امر در وزارت جهاد کشاورزی اکنون بر این اعتقاد هستند که تا دو سال آینده وابستگی این محصول در حوزه واردات به صفر خواهد رسید، آنچه که با محوریت خودکفایی در تامین پنبه مورد نیاز تعریف شده است.

مسئولیتی که به نوعی این روزها ۱۸ استانی که کشت پنبه در آنها انجام می‌شود، برعهده دارند، البته این را هم باید عنوان کرد که مدتی بوده؛ کشت پنبه در مناطق جدیدی از استان‌های سیستان و بلوچستان، لرستان، ایلام و برخی مناظق کرمانشاه آغاز شده است.

تامین بذر یارانه‌ای تا کاهش بهای کودهای پایه

طرح پنبه وزارت جهاد کشاورزی همچنین تامین بذر یارانه‌ای نیز از دیگر عواملی بوده که با استناد به صحبت‌های هزارجریبی در این زمینه به عبارتی در خصوص افزایش میزان کشت پنبه در کشور موثر بوده است.

در توضیح بیشتر باید عنوان کرد؛ بذرهای دلینته، بذر داخلی پنبه ۲.۵برابر بیش از سال گذشته تأمین و با نصف قیمت در اختیار کشاورزان قرار گرفته البته بقیه بذر مورد نیاز استاندارد نیز از طریق واردات تأمین ‌شده است.

به این فهرست باید کاهش بهای ۴۵ درصدی کودهای پایه را نیز اضافه کرد.

علاوه براین گفته می‌شود؛ جهاد کشاورزی برای کمک به پنبه کاران هورمون ‌های تنظیم‌ کننده رشد پنبه را تهیه و در اختیارشان قرار داده است.

ضمن اینکه هورمون‌های برگ‌ ریز پنبه هم برای آنها داشتن کشت بهتر مدنظر قرار گرفته است.

با این وجود اما اگرچه در قالب برنامه‌های تدوین شد؛ این موضوع مدنظر قرار گرفته است که در سال ۱۴۰۴ ایران بتواند به خودکفایی در این راستا دست یابد، ولی دانستن این نکته خالی از لطف نیست که تا سال ۱۳۸۳ کشورمان در این زمینه تولید محصول مذکور نه تنها خودکفا بود بلکه گاها آم را به سایر کشورها صادر نیز می ‌کرد.

با این وجود اما از آن سال به بعد شرایط به نوعی رقم خورد که به طور نمونه به تدریج و تا سال ۱۴۰۰ نیمی از پنبه مورد نیاز صنعت نساجی از طریق واردات و نیم دیگر آن توسط پنبه کاران کشورمان تامین می شد .

اکنون اما مسئولان جهاد کشاورزی از برنامه ریزی برای دستیابی دوباره به خودکفایی در این زمینه سخن به میان آورده‌اند.

افقی که امید می رود محقق شود و تداوم یابد.

در این راستا البته مناطق مختلف نیز اقدام به برنامه ریزی های کرده اند، به طور نمونه عباس مویدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان اظهار کرده است؛ با توجه به برنامه‌ریزها و تدابیر اندیشیده شده، توسط دولت پیش بینی براین بوده که تا سه سال آینده در زمینه هدفگذاری های صورت گرفته برای تولید پنبه به میزان خودکفایی محقق شود.

در این میان باید بیان کرد؛ میزان اشتغالزایی در این زمینه بالا بوده زیرا که در صنعت کشت پنبه، برای هر هکتار اراضی زراعی سه تا پنج نفر نیروی انسانی می‌توانند فعالیت داشته باشند، البته این تعداد به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم بوده و این مقوله موجب ارتقای اقتصاد کشاورزی در مناطقی خواهد شد که پنبه در آنها کشت می شود.

به هر حال اکنون با توجه به برنامه ریزی که در سال ۱۳۹۴ صورت گرفته است، زمان زیادی تا تحقق خودکفایی در این زمینه باقی نمانده و باید دید آیا هدفگذاری‌های مدنظر به سرانجام می‌رسد و مهمتر آن در صورت تحقق آن این روند تداوم خواهد یافت؟