پرتاب خارج از مدار درانتظار بهای بلیت هواپیماها، طبق اظهارات اخیررئیس سازمان هواپیمایی کشوری احتمال دارد به زودی شاهد افزایش دوبرابری قیمت بلیت هواپیما در کشور باشیم، افزایشی که اما و اگرهایی زیادی درباره آن وجود دارد.

به گزارش ندای البرز به نقل از بازار مشترک: الهام صادقی؛ در شرایطی که افزایش پرشتاب نرخ تورم در کشور و پیشی گرفتن آن از درآمد طیف وسیعی از خانواده‌های ایرانی موجب شده بسیاری از نیازها، حتی در گروه موارد مهم و ضروری قلم گرفته شود، آنچه که یکی از مصادیق مهم آن کاهش آمار سفر ایرانیان است، اما به نظر می‌رسد باز هم قرار است این لازمه معیشتی که اثرگذاری زیادی نه تنها در سلامت روان افراد بلکه مناسبات خانوادگی و اجتماعی دارد، نیز دچار تغییراتی شود.

تغییری که استارت آن منوط به تصمیمی بوده که قرار است به زودی اعضای ستاد تنظیم بازار درباره نرخ بلیت هواپیماها بگیرند.

آنچه که البته به طور قطع در کوتاه مدت هزینه‌ای را که باید مسافران برای سفر با دیگر وسایل مربوط به ناوگان حمل و نقل بین شهری بپردازند را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد، چرا که طبق اظهارات اخیر محمد محمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ممکن است؛ قیمت بلیت هواپیماها افزایش دوبرابری را تجربه کند، رشد ۱۰۰ درصدی بها که اگر ستاد تنظیم بازار آن را بپذیرید، نمودار بهای استفاده از ناوگان حمل و نقل هوایی یکباره صعود قابل توجهی را تجربه خواهد کرد.

دو روایت متفاوت و متناقض

اما چرا باید بهای استفاده از خدمات ایرلاین‌ها چنین تغییر پرشتابی را داشته باشد؟ پرسشی که محمدی در مواجهه با آن، ثابت ماندن بهای بلیت‌ها را در ۲۲ ماه گذشته علت چنین درخواستی می‌داند، آن هم دلیلی منطقی چرا که به اعتقاد وی هزینه شرکت‌های هواپیمایی در مقایسه با حدود دو سال قبل افزایش قابل توجهی داشته و بنابراین این تغییر در بهای خدمات ضرورت دارد.

براین اساس سازمان هواپیمایی کشوری موافق دوبرابر شدن قیمت بلیت ناوگان حمل و نقل هوایی است.

با این وجود اما به نظر می‌رسد واقعیت این گونه نیست، به عبارتی با استناد به صحبت‌های بهمن ماه گذشته مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی قیمت‌ها زمستان سال گذشته به طور میانگین رشد ۳۰ درصدی را در همه مسیرها  داشته است، مقوله ای که اکنون با مروری بر آنچه که به تازگی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بیان کرده، این ذهنیت را ایجاد می‌کند که در آن زمان ایرلاین‌ها بدون مجوز اقدام به تغییر دادن قیمت‌های خود کرده و متولیان امر نیز سکوت به این امر توجهی نکرده اند.

جولاین ایرلاین‌ها در پیک سفرها

اما باز هم این همه ماجرا نیست، زیرا که به دفعات شاهد هستیم بهای بلیت در بسیاری از مسیرها به بهانه‌های مناسبتی حتی به بیش از سه برابر قیمت به افراد عرضه می‌شود.

به طور نمونه می‌توان به قیمت بلیت در مسیر تهران – مشهد یا بر عکس اشاره کرد. در تعطیلات اخیر اگر مسافر مشهد بودید و عاقبت اندیشی نداشتید یا به یک باره تصمیم به انجام این سفر گرفته بودید، باید برای تهیه بلیتی که در شرایط عادی می‌توانستید با پرداخت حدود یک میلیون تومان خریداری کنید، بیش از سه میلیون تومان هزینه می‌کردید.

همچنین این رقم برای مسیر پروازی تهران به مقصد اهواز از حدود ۹۰۰ هزار تومان به دو میلیون و ۴۲۰ هزار تومن رسید. عدد و رقمی که رشد ۲٫۷ برابری را تجربه کرده بود.

بنابراین می‌توان گفت حتی بدون داشتن مصوبه یا مجوز این اجازه به طور تلویحی به شرکت‌های هواپیمایی داده شده است تا در زمان پیک مسافر با فروش بلیت به چند برابر قیمت درآمد بیشتری را نصیب خود کنند.

براین اساس می‌توان گفت اگر خانواده‌ای با داشتن سه فرزند تصمیم به انجام سفر در تعطیلات داشت، به طور مثال اگرچه باید در ایام عادی جهت خرید بلیت رفت و برگشت۱۰ میلیون تومان به ایرلاین مورد نظر خود می‌پرداخت، مبلغی که البته شامل هزینه‌های مربوط به اقامت، خوراک و … نمی‌شود، اما در ایام اشاره شده باید برای این سفر بالغ بر ۳۰ میلیون برای تهیه بلیت هواپیما هزینه کند.

اکنون نیز اگر دور گردون بر مراد دل ایرلاین‌ها بچرخد، هزینه سفر هوایی به مشهد به دو میلیون تومان برای هر نفر در یک مسیر خواهد رسید و با تجربه افزایش قیمت در ایام پیک این مبلغ حتی ممکن است به پنج تا ۶ میلیون تومان نیز برسد.

خداحافظی ایرانی‌ها با سفرهای هوایی

به این ترتیب طیف وسیعی از خانواده‌های ایرانی باید با سفر هوایی برای همیشه خداحافظی کنند. این در حالی بوده که این روزها نیز اتفاده از خدمات شرکت‌های هواپیمایی به نوعی تبدیل به کالایی لوکس شده است که بیشتر افراد دیگر توان مالی آن را ندارند.

به عبارتی کارمندان و به ویژه کارگران نیز نمی‌توانند رویای چنین سفرهایی را حتی در سال‌های دور برای خود و فرزندانشان به محقق کنند.

ضمن اینکه نباید از یاد برد چنین تصمیمی به طور مستقیم و در مدتی نه چندان کوتاه با توجه به افزایش مسافران وسایل حمل و نقل زمینی را به همراه خواهد داشت، چرا که خرید بلیت هواپیماها برای سفر از توان مالی تعداد زیادی دیگری از ایرانیان خارج خواهد شد و این امر باز هم تقاضای عرضه و تقاضا را دستخوش تغییراتی خواهد، آنچه که پیامدش گران شدن بلیت قطارها و اتوبوس‌های بین شهری است.

علاوه بر این پذیرفتن این افزایش قیمت از سوی ستاد تنظیم بازار، این توقع را در دیگر ارائه دهندگان این خدمات ایجاد خواهد کرد که آنها نیز برای گران کردن بهای بلیت مجاز هستند.

به این ترتیب الگوی سفر خانواده‌های ایرانی باز هم تغییر خواهد کرد. این در حالی بوده که بررسی‌های یک مطالعه در این زمینه نشان می‌دهد؛ در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ کاهش قدرت خرید افراد موجب شده تا خانواده‌ها هزینه کمتری به سفر، اقامت، رستوران و تفریح اختصاص دهند، ضمن اینکه تعداد زیادی از افردی که تا دو یا سه سال اخیر سفرهای خارجی داشتند، اکنون تنها به سفرهای داخلی می‌روند، همچنین بسیاری از خانواده‌ها که در طول سال به دفعات سفر داخلی را در برنامه ریزی‌های سالانه خود لحاظ می‌کردند، تعداد سفرهایشان را بسیار کاهش داده حتی حذف کرده اند. روندی که به طور قطع از سال ۱۳۹۸ تاکنون نیز تداوم داشته و به تدریج میزان سفر در برنامه ریزی بسیاری از خانواده‌ها کم و کمتر شده است.

به این ترتیب اگر تدبیری اندیشیده نشود و متولیان امر تنها راه جبران هزینه‌های ناوگان حمل و نقل هوایی و زمینی را پرداخت از جیب مسافران بدانند، سفر به ویژه سفرهای هوایی به تدریج به کالایی ویژه افراد متمول و آرزویی دور برای بسیاری از اقشار جامعه تبدیل خواهد شد. این در حالی بوده که کاهش سهم سفر از برنامه ریزی خانواده‌ها برای زندگی تنها حذف یک تفریح نیست، بلکه این امر ارتباطات و دسترسی به مسیرهای کسب بسیاری از اطلاعات و دانش عمومی در زمینه‌های مختلف مانند تاریخ کشور و … را نیز به چالش می‌کشد.