در سال‌های آینده با ناترازی شدید گازی مواجه می‌شویم، رضا پدیدار، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران در گفت‌وگو با روزنامه تعادل، با ارائه آمار و اطلاعاتی از میزان تولید و مصرف گاز در کشور، تاکید کرد با توجه به اینکه بار تامین ۷۰ درصد گاز مصرفی کشور بر دوش میدان گازی پارس جنوبی است، ادامه روند کنونی و عدم‌سرمایه‌گذاری ما در سال‌های آینده با ناترازی شدید گازی مواجه خواهد کرد.
در سال‌های آینده با ناترازی شدید گازی مواجه می‌شویم، رضا پدیدار، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران در گفت‌وگو با روزنامه تعادل، با ارائه آمار و اطلاعاتی از میزان تولید و مصرف گاز در کشور، تاکید کرد با توجه به اینکه بار تامین ۷۰ درصد گاز مصرفی کشور بر دوش میدان گازی پارس جنوبی است، ادامه روند کنونی و عدم‌سرمایه‌گذاری ما در سال‌های آینده با ناترازی شدید گازی مواجه خواهد کرد.
به گزارش پایگاه خبری ندای البرز به نقل از اتاق تهران، در حال حاضر ایران سومین کشور تولید‌کننده گاز در جهان و دومین کشور از حیث ذخایر این ماده اثرگذار در دنیاست و بر اساس آخرین اطلاعات و آمار موسسات تحقیقاتی انرژی مصرف گاز در ایران به اندازه ۲ برابر اتحادیه اروپاست.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران با بیان این گزاره، عنوان کرد که بر پایه آخرین اطلاعات و آمار مربوط به مصرف گاز، از مجموع تولید ۸۷۰ میلیون متر مکعبی گاز در فصل سرد سال، بیش از ۸۰ درصد از کل تولید گاز کشور در بخش خانگی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و نکته بسیار مهم در این زمینه مصرف بسیار بالای مشترکان خانگی خارج از الگوی بهینه مصرف است که با وجود اینکه تنها ۱۱ تا ۱۲ درصد مشترکان پرمصرف به شمار می‌آیند، اما این مشترکان علاوه بر اخذ حداکثری یارانه‌ها حدود ۴ تا ۵ برابر مشترکان عادی نیز مصرف دارند که همین موضوع سبب شده است بخش بزرگی از ناترازی گاز بر دوش همین عده کم اما پرمصرف جامعه باشد.
رضا پدیدار در گفت‌وگو با روزنامه تعادل، با بیان اینکه بهترین سیاست در مقابله با این مشترکان استفاده از مکانیسم و اصلاحات قیمتی بدون فشار به ۸۹ درصد مردم است، گفت: سیاست تعرفه‌گذاری پلکانی موثر مشترکان پرمصرف به‌طور دقیق همان مدلی است که موجب خواهد شد که این افراد به سمت اصلاح رویه‌های موجود خود بروند و لازم به توضیح است که در فاز اول این مدل تعرفه‌گذاری موثر و پلکانی در آذر ماه ۱۴۰۰ بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم اجرایی شد که نتیجه آن تنها با اجرای سیستم کنترلی فوق در ۴ ماهه پایانی سال به کاهش روزانه ۲۵ میلیون متر مکعبی میزان مصرف مشترکان پر مصرف به نسبت مدت مشابه در سال ۱۳۹۹ منجر شد.
رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران خاطرنشان کرد: لازم به توضیح است که این مهم در حالی انجام شد که تامین مالی سالانه مورد نیاز برای افزایش این میزان گاز در سال برابر با ۳ میلیارد دلار خواهد بود و بنابراین سیاست مدیریت مصرف از طریق اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی موثر پرمصرف‌ها در کنار سرمایه‌گذاری در تولید بهینه گاز، موجب خواهد شد که نه تنها از ناترازی گاز عبور کنیم بلکه به یکی از صادر‌کنندگان گاز در منطقه نیز تبدیل شویم و درآمد ارزی بالایی نیز از این محل به دست آوریم.
وی بیان داشت: البته ناگفته نماند که اگر سرمایه‌گذاری‌ها طبق پیش‌بینی‌ها و برنامه‌های اقتصادی هدف‌گذاری می‌شد بالطبع تولید، نفت و گاز کشور افزایش چشمگیری پیدا می‌کرد و صادرات انرژی نیز مسیر مناسب‌تری را در پیش می‌گرفت.
در این زمینه باید گفت که خلأ سرمایه‌گذاری‌ها موجب درجازدن تولیدات محصولات انرژی به ویژه تولیدات گازی کشور شده و روز به روز از آنچه انتظار می‌رفت فاصله گرفته است.
پدیدار عنوان داشت: این موضوع اخیرا از سوی وزیر نفت در مجلس شورای اسلامی به آن پرداخته شد و تاکید گردید که با وجود اینکه در برنامه ششم توسعه مقرر شده بود روزانه معادل یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب تولید گاز داشته باشیم اکنون تولید روزانه ما حداکثر ۸۶۰ میلیون متر مکعب است و عدم سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی سبب این عقب‌ماندگی در تحقق برنامه ششم توسعه شده است.
وی مطرح کرد: موضوع بعدی که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد این است که ایران سومین کشور تولید‌کننده گاز در جهان و نیز دومین کشور از حیث ذخایر بوده و مصرف گاز طبیعی در ایران به اندازه ۲ برابر اتحادیه اروپاست و تقاوت حجم تولید و مصرف بسیار نزدیک به یکدیگر بوده و فقط ضریب ناچیزی را در این زمینه در برمی‌گیرد و از این رو بهینه‌سازی مصرف گاز بسیار مهم و حیاتی است تا از این طریق بتوانیم ناترازی را به نحو موثری کنترل کنیم.
براساس اظهارات رییس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی، متولی بهینه‌سازی مصرف انرژی یک نهاد یا سازمان نیست، بلکه مجموعه‌ای از ارگان‌ها و سازمان‌های مربوطه باید بر این موضوع برنامه‌ریزی کنند تا از مصرف بی‌رویه جلوگیری شود.
پدیدار با اشاره به اینکه این موضوعات به تنهایی از عهده وزارت نفت برنمی‌آید، بلکه باید سایر سازمان‌ها برای بهینه‌سازی مصرف انرژی به میدان بیایند، گفت: توجه داشته باشیم که بهینه‌سازی مصرف انرژی بر همه جنبه‌های زندگی انسان تاثیر مستقیم دارد و از منابع طبیعی گرفته تا منابع انسانی و انرژی‌های تجدیدپذیر و فرآیند گرمایش زمین و آلودگی هوا و مواردی از این دست که به‌طور مستقیم دستخوش تغییرات می‌شوند.
رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران اظهار داشت: در کلان‌شهری مانند تهران بهینه‌سازی انرژی می‌تواند اهمیت زیادی برای کنترل آلودگی هوا داشته باشد که به قول متخصصان امروزه بلای جان این کلانشهر شده است و هر چند یافتن چاره‌ای برای حل مشکل آلودگی هوا از مهم‌ترین وظایف دولت‌هاست اما پیدا کردن مقصر به قدری زمان می‌برد که دیگر فرصتی برای چاره‌اندیشی نیست و با طولانی نبودن فصل سرما، تنها آلودگی هوا نصیب مردم می‌شود.
وی بیان داشت: البته امسال میزان مازوت‌سوزی و استفاده از سوخت مایع در واحدهای تولیدی تاکنون نزدیک به ۳درصد کمتر شده و کمبود سوخت و افزایش مصرف انرژی چند سالی است که کارخانجات و بخش خصوصی کشور را به سمت مازوت‌سوزی برده.
در این زمینه کارشناسان خبره حوزه انرژی در رابطه با جایگاه ایران در تولید و مصرف انرژی اعتقاد دارند که ایران در حال حاضر چهارمین مصرف‌کننده بزرگ گاز در دنیاست و به همین دلیل است که عمده سبد انرژی در کشور را گاز تشکیل می‌دهد و در این زمینه لازم به یادآوری است که تاکنون کشور توانسته با افزایش تولید محدود خود، به تقاضای کشور پاسخ بدهد، اما با توجه به اینکه ۷۰درصد تولید گاز کشور را میدان پارس جنوبی تامین می‌کند، برآوردها نشان می‌دهد که در سال‌های آینده با ناترازی شدید گاز روبه‌رو خواهیم بود.
پدیدار با بیان اینکه این مهم دو حالت دارد یکی اینکه سالانه میزان تولید از تقاضا کمتر است و دومین حالت در مقطع زمانی خاص و در ایام پیک مصرف، گاز از تولید پیش‌تر شود که هم‌اکنون کشور در حالت دوم قرار دارد گفت: بنابراین در زمستان پیش‌روی کشور با قطعی گاز صنایع، تزریق منابع نفتی و همچنین کاهش صادرات گاز مواجه می‌شود و علت این موارد نیز تامین گاز خانگی و تجاری و عمومی است و برای رفع ناترازی قاعدتا ۲ دسته راهکار کلی برای این مهم وجود دارد.
وی افزود: یکی از طریق افزایش تولید و دیگری کاهش مصرف خواهد بود؛ البته درباره ناترازی در پیک مصرف نیز راهکارهای مدیریت مصرف از جمله راهکارهایی است که باید به آن توجه کرد و این راهکارها به‌طور عمده بر مقوله ذخیره‌سازی گاز متمرکز خواهد بود.
در ادامه این موضوع لازم است به امر بهینه‌سازی مصرف گاز توجه بیشتری را داشته باشیم، چرا که مهم‌ترین راهبردی که باید در راستای ناترازی گاز انجام پذیرد، بهینه‌سازی مصرف گاز و کاهش مصرف است.
وی مطرح کرد: در این حوزه نیز باید رویکردهایی مانند اجرای پروژه‌های غیرمتعارف و غیراقتصادی توسط دولت را کنار گذاشت و به سمت رویکردهایی رفت که امکان تحول جدی در این حوزه را ایجاد کند و شاخص شدت مصرف انرژی در کشورمان ایران معادل ۵/۷ برابر میانگین جهانی و حداقل ۳ تا ۴ برابر کشورهای توسعه‌یافته است.
وی تاکید داشت: همچنین در صورتی که متوسط شدت مصرف انرژی در جهان در حال کاهش است، اما نمودار مصرف انرژی در کشور همچنان افزایشی است. اگر ۵۰ درصد کاهش مصرف انرژی را نیز ایده‌آل بدانیم، حداقل می‌توان به نصف این میزان یعنی ۲۵درصد کاهش مصرف انرژی دست یابیم که خود این عدد نیز رقم بزرگی است.
وی با تاکید بر اینکه ضمنا در حوزه غیرقیمتی نیز سیاست‌هایی مدنظر است که ناظر بر قانون اصلاح الگوی مصرف و اقدامات فنی مانند اصلاح شیوه ساختمان‌سازی و مدیریت صنعتی است، گفت: اما مهم‌ترین راهبرد در این زمینه ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست است و بر این اساس با توجه به تفاوت نرخ بخش خانگی، تجاری و نیروگاهی با نرخ خوراک پتروشیمی‌ها با نرخ صادرات گاز، این اخلاف نرخ را می‌توان مبنای اقتصادی شدن انجام پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف توسط بخش خصوصی قرار داد.
پدیدار متذکر شد: مصرف گاز خانگی در بهمن ماه سال گذشته (سال ۱۴۰۰) از مرز ۶۸۰ میلیون مترمکعب گذشت و به این ترتیب رکوردی تاریخی در مصرف گاز کشور ثبت شد و در این زمینه بخش خانگی معادل ۸۰ درصد از مصرف را به خود اختصاص می‌دهد و این میزان مصرف واقعا رقمی معادل مصرف گاز چند کشور همسایه را در بر می‌گیرد و با توجه به این موضوع مهم، بیشترین اصلاح و کاهش مصرف برای حفظ پایداری شبکه نیز باید در این بخش رقم بخورد.
رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران با اشاره به اینکه میزان مصرف گاز در ایران معادل ۱۲ کشور ثروتمند اروپایی است عنوان کرد: مصرف بالای گاز در بخش خانگی، ارزان بودن تعرفه گاز برای نیروگاه‌ها باعث شده که علاوه بر پیروی نکردن از الگوی بهینه در بخش نیروگاهی نیز راندمان تولید کاهش یابد و همین مساله به نوعی به مصرف فزاینده انرژی به ویژه گاز و ناترازی و نبود تعادل در این بخش منجر شده است.
وی در پایان اظهار داشت: ضمنا با ادامه روند موجود پیش‌بینی می‌شود ناترازی گاز از ۲۰۰ میلیون مترمکعب فعلی در ماه‌های سرد سال (سه ماهه پایانی سال جاری) به حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ و نیز بیش از ۵۰۰ میلیون متر مکعب در سال ۱۴۱۰ برسد و امید است مقامات مسوول در وزارت نفت از قابلیت‌ها و توانمندی‌های تخصصی و حرفه‌ای بخش خصوصی بهره گرفته و به جریان ناترازی در مصرف و تولید گاز طبیعی پایان دهند.
Thursday, 21 November , 2024