درس‌هایی از زیرساخت‌های حمل‌ونقل امارات و هنگ‌کنگ برای ایران؛ امارات متحده عربی دارای پیشرفته‌ترین و توسعه‌یافته‌ترین زیرساخت‌های حمل‌ونقلی خصوصاً دریایی و هوایی در منطقه است.

به گزارش ندای البرز به نقل از بندر و دریا، این کشور به‌واسطه بهره‌مندی از بنادر پیشرفته، فرودگاه‌های تراز اول و برخورداری از تمام زیرساخت‌های مورد نیاز برای ارتباطات راه دور، طی سال‌های اخیر تبدیل به هاب تجاری منطقه شده و از این طریق منابع مالی و اقتصادی سرشاری را به سمت مرزهای خود روانه کرده است. بنابر عقیده رئیس راهوترابری دوبی (RTA)، اگر خواهان اقتصادی قوی هستید، باید زیرساخت‌های قوی داشته باشید. بر اساس مطالعات مختلف اقتصادی زیرساخت‌های حمل‌ونقل و اقتصاد یکدیگر تأثیرات شگرفی دارند.

در صورتیکه رشد اقتصادی پدیدار شود، لزوم سرمایه‌گذاری در بنادر و سایر زیرساخت‌های حمل‌ونقلی افزایش می‌یابد. از سوی دیگر توسعه و بهبود وضعیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل باعث ارتقا کيفيت خدمات شده و از این طریق زمینه‌ساز افزایش تقاضا برای دریافت خدمات خواهد شد. این مهم در نهایت باعث رونق اقتصادی شده و این چرخه در گذر زمان ادامه پیدا می‌کند. طبق آمار بانک جهانی کشور امارات از لحاظ کیفیت زیرساخت‌های حمل‌ونقلی رتبه هفت جهان را به خود اختصاص داده که در نوع خود بی‌نظیر است.

 

حمل‌ونقل دریایی امارات

امارات متحده عربی دارای بنادر متعددی است که در هفت شیخ‌نشین این کشور واقع شده‌اند. این بنادر عبارت‌اند از: بندر عجمان، بندر فجیره، جزیره داس، بندر خلیفه مینا زائد و مینا جبل الظنه در ابوظبی. خورفکان، میناالحمريه و مینا خالد در شارجه. مینا جبل علی و بندر رشید در دبی. مینا صقر در راس الخیمه و بندر امالقیوین.

قبل از آنکه به زیرساخت‌های بندری کشور امارات متحده عربی پرداخته شود، با تعمق بر منطقه حساس خاورمیانه می‌توان دریافت که طی سال‌های گذشته بنادر مختلفی در این محدوده راه‌اندازی شده‌اند که به لحاظ عملکرد و وسعت متفاوت بوده ولی عمده آن‌ها با تمرکز بر بارهای اینتر مودال (حمل‌ونقل ترکیبی) و کانتینری ساخته شده‌اند. درادامه خلاصه‌ی از بنادر مهم در جدول زیر آمده است؛

کشور قبل از سال ۱۹۷۰ بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بین سال‌های

۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰

بین سال‌های

۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰

بعد از سال ۲۰۰۰
ایران بندرعباس بندر امام خمینی (ره) چابهار-بوشهر
امارات جبلعلی ابوظبی، شارجه، خورفکان و دبی رویس-فجیره عجمان، راسالخیمه
قطر مسیعید، دوحه
عمان صور-الدقم میناقابوس صحار سلاله
یمن عدن امکلا الحدیده
عربستان دمام جبیل، جده، یانبو
عراق بصره، امالقصر الشویخ، شعیبا

زیرساخت بندری

این شاخص توسط بانک جهانی معرفی شده که طبق نظر مدیران کسب‌وکار از زیرساخت بنادر هر کشور اندازه‌گیری می‌شود. در این شاخص کمترین امتیاز یک است. به این معنی است آن کشور دارای زیر ساخت ابتدایی بوده و نمره هفت بیانگر زیرساخت پیشرفته با بهره‌وری بالا و مطابق استانداردهای جهانی است.

بر اساس آمار بانک جهانی به‌طور کلی کیفیت زیرساخت بنادر امارات متحده عربی نسبت به کشورهای منطقه در بالاترین سطح خود قرار داشته است.

عملکرد بنادر

طی ۲۰ سال اخیر رشد چشمگیر در تعداد بنادر خاورمیانه و به ویژه امارات متحده عربی اتفاق افتاده است. با بررسی موضوع، ادامه برخی دلایل این امر اشاره شده است. به‌عنوان مثال رشد اقتصادی امارات جمعیت رو به رشد آن، افزایش تولید ناخالص داخلی افزایش مصرف داخلی تنوع صنعتی و توسعه مراکز توزیع منطقه‌ای و مراکز لجستیکی. بر اساس شورای جهانی کشتیرانی، جبلعلی در جایگاه ۱۰ بندر کانتینری مهم دنیا قرار گرفته که روند رشد حجم بار بنادر منطقه به شرح جدول زیر است؛

بندر رتبه جهانی
جبلعلی ۱۰
جده ۳۶
سلاله ۴۶
بندر شهید رجایی

زیرساخت حمل‌ونقل جاده‌ای

امارات متحده عربی دارای یک شبکه جاده‌ای گسترده و کاملا توسعه یافته است که در مناطق ساحلی شمالی به‌عنوان مراکز جمعیتی این کشور، متمرکز است. بسیاری از جاده‌ها بهبود یافته و به آزادراه‌های چند باندی دو طرفه تبدیل شده‌اند که می‌توانند از عهده پاسخگویی به حجم عظیم تقاضا برای حمل‌ونقل جاده‌ای برآیند.

حمل‌ونقل ریلی

امارات از جمله کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است که طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را در حوزه صنعت ریلی انجام داده است. راه‌آهن اتحاد در سال ۲۰۰۹ میلادی برای کمک به حمل‌ونقل بار و مسافر در داخل کشور امارات و در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس راه‌اندازی شد.

فاز اول این سیستم مرحله آزمایش را پشت سر گذاشته و هم‌اکنون خدمات حمل بار را به‌طور محدود آغاز کرده است. علاوه بر این، برنامه احداث یک سیستم ریلی دیگر در شارجه در دست بررسی است این کشور ساخت شبکه راه‌آهن سریع‌السیر مسافری و باری به طول ۱۵۰۰ کیلومتر را که همه هفت شیخ‌نشین امارات را به یکدیگر متصل کند. امارات با هزینه‌ای حدود ۴۰ میلیارد درهم برنامه‌ریزی کرده راه‌آهن خود را به جدیدترین فناوری‌های ریلی دنیا تجهیز نماید کند. هدف این پروژه اتصال رأس الخیمه و فجیره به قویفات از طریق شارجه دبی و ابوظبی است. این پروژه طی چند سال به‌صورت مرحله‌ای اجرا خواهد شد. در پایان این راه‌آهن امارات را به عربستان سعودی از طریق شهر قویفات در غرب و به عمان از طریق العین در شرق متصل خواهد کرد.

برای خواندن ادامه این مطلب به ماهنامه بندر و دریا (نسخه چاپی یا الکترونیکی) مراجعه کنید.